Hạnh phúc không thể tận hưởng một mình
Một số dấu hiệu chính của hạnh phúc bao gồm: Cảm thấy như bạn đang sống cuộc sống mà bạn muốn. Thuận theo dòng chảy và sẵn sàng chấp nhận cuộc sống khi nó đến. Cảm thấy rằng các điều kiện cuộc sống của bạn là tốt. Tận hưởng những mối quan hệ tích cực, lành mạnh với những người khác. Cảm thấy rằng bạn đã hoàn thành những gì bạn muốn trong cuộc sống.
Cảm thấy hài lòng với cuộc sống của mình. Cảm thấy tích cực hơn tiêu cực. Cởi mở với những ý tưởng và trải nghiệm mới. Thực hành chăm sóc bản thân và đối xử với bản thân bằng lòng tốt và lòng trắc ẩn. Trải nghiệm lòng biết ơn. Cảm thấy rằng bạn đang sống cuộc sống có ý nghĩa và mục đích. Muốn chia sẻ hạnh phúc và niềm vui của bạn với người khác.
Một số loại hạnh phúc có thể bao gồm: 1)Niềm vui: Một cảm giác thường tương đối ngắn được cảm nhận trong thời điểm hiện tại. 2)Phấn khích: Một cảm giác vui vẻ liên quan đến việc mong chờ điều gì đó với dự đoán tích cực. 3)Lòng biết ơn: Một cảm xúc tích cực liên quan đến việc biết ơn và đánh giá cao. 4)Niềm tự hào: Một cảm giác hài lòng về cái gì đó mà bạn đã hoàn thành. 5)Lạc quan: Đây là cách nhìn cuộc sống với cái nhìn tích cực, lạc quan. 6)Mãn nguyện: Loại hạnh phúc này liên quan đến cảm giác hài lòng.
Có lẽ bài học rút ra là đừng biến thứ gì đó được định nghĩa rộng rãi là hạnh phúc thành mục tiêu của bạn. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc xây dựng và nuôi dưỡng kiểu sống và các mối quan hệ mang lại sự viên mãn và hài lòng cho cuộc sống của bạn.
Trên thực tế, hạnh phúc là một loại trải nghiệm, một trạng thái tâm trí, một cảm giác, một loại lĩnh hội và một loại bình tĩnh trong cuộc sống. Con người hiện đại thường rơi vào vòng luẩn quẩn: Có nhiều của cải nhưng ít hạnh phúc. Sự giàu có, kiến thức, trí tuệ và khả năng đạt được chúng liên quan đến nỗ lực cá nhân, hoàn cảnh xã hội và gia đình, trong khi mong muốn xuất phát từ trái tim của mọi người. Điều đó có nghĩa là, hạnh phúc và niềm vui về cơ bản là do chính mình quyết định. Điều quan trọng là đừng so sánh quá nhiều với người khác, nếu không bạn sẽ trao quyền quyết định hạnh phúc của mình cho người khác. Chìa khóa để sống hạnh phúc chính là xem nhẹ kết quả và tập trung vào quá trình. Một người càng ít kỳ vọng vào cuộc sống thì cảm giác hạnh phúc và niềm vui càng lớn. Nếu quá chú trọng đến tiện nghi vật chất, bạn phải trả giá đắt về tinh thần.
Hạnh phúc không thể tận hưởng một mình. Hạnh phúc cần được sẻ chia. Chia sẻ có hai lợi ích: Cá nhân mà nói, chia sẻ với người khác không chỉ an toàn hơn mà còn hạnh phúc hơn. Từ quan điểm xã hội, mức độ chia sẻ hạnh phúc càng rộng thì xã hội càng công bằng và càng trật tự. Từ quan điểm xã hội, điều rất quan trọng là chia sẻ hạnh phúc do các nguồn lực xã hội mang lại một cách công bằng nhất có thể, hoặc càng rộng rãi càng tốt. Hạnh phúc là làm cho tất cả mọi người cảm thấy hạnh phúc, và để mạnh hơn và bền hơn, hãy để mọi người là chủ thể hưởng hạnh phúc, và mọi chủ thể sáng tạo đều được hưởng hạnh phúc.
Câu trả lời cho hạnh phúc thực ra là một tâm thái hài lòng, một thế giới nội tâm trung thành, hiếu thảo và tốt bụng, một hành vi quan tâm đến người khác. Khuôn mặt chính là nơi thể hiện đầy đủ niềm hạnh phúc bên trong của bạn. Một sự hài lòng là hạnh phúc. Bất cứ của cải nào cũng không thể mang theo khi chết.
Thật ra, dù có bao nhiêu tiền cũng không thể ăn ngày bốn bữa, nhà dù lớn đến đâu cũng không thể ngủ hai giường. Tất cả vật ngoài thân đều là những gánh nặng, lòng tham càng lớn thì càng khó tìm được hạnh phúc. Ngược lại, lòng người càng đơn giản bao nhiêu thì cảm giác hạnh phúc của họ càng mãnh liệt bấy nhiêu. Chỉ có hài lòng thì cuộc sống mới có thể đơn giản và không có rắc rối, hài lòng mới có thể dẫn đến sự bình yên trong tâm hồn, hài lòng mới có thể khiến trái tim vui vẻ và lạc quan.
Điều quan trọng nhất trong cuộc sống là cơ thể của chính bạn. Không có sức khỏe, bạn chắc chắn không thể có tất cả mọi thứ trong cuộc sống. Nhiều người đến tuổi trung niên không biết quý trọng thân xác chỉ lo kiếm tiền, khi về già nhiều bệnh tật lại phải lấy tiền mua sức khỏe. Họ không biết rằng đồng tiền và sức khỏe không bao giờ bằng nhau, dù có núi vàng núi bạc cũng không mua được sức khỏe.
Gia đình hòa thuận
Thống kê cho thấy 80% bệnh tật có liên quan đến những gia đình bất hạnh và hôn nhân bất hòa. Thành công lớn nhất của đời người không phải là danh lợi, mà là hôn nhân hạnh phúc, gia đình hòa thuận. Hạnh phúc lớn nhất của đời người không phải là kiếm được bao nhiêu tiền. Cho dù bạn có một gia đình giàu có, bạn cũng chưa chắc đã hạnh phúc. Hạnh phúc không phải là sự tích lũy của cải vật chất, mà chính là khi mỗi thành viên trong gia đình quan tâm, tin tưởng, hiểu biết, tôn trọng và yêu thương nhau. Hạnh phúc của một gia đình không đòi hỏi quá nhiều vật chất, mà là niềm vui tinh thần và sức khỏe thể chất.
Có trái tim nhân hậu, hạnh phúc sẽ đến với bạn. Hạnh phúc ở trong tim bạn, hạnh phúc ở trong tay bạn. Hạnh phúc chính là sự khám phá trí tuệ, theo đuổi sự thật, chia sẻ tình yêu và biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn. Mưu cầu hạnh phúc là đề tài muôn thuở của con người từ ngàn xưa, bởi nó đã ăn sâu vào bản tính con người, không ai lại mong cuộc đời mình bất hạnh, nhưng ít ai hiểu được chìa khóa của hạnh phúc nằm ở đâu, chính xác thì hạnh phúc là gì? Làm thế nào một người có thể được hạnh phúc?
Từ lâu, hạnh phúc đã là mối quan tâm của vô số nhà tư tưởng cổ đại và hiện đại. Những người thường cầu xin bói toán, chẳng qua là hy vọng rằng họ có thể sống một cuộc sống hạnh phúc và vui vẻ. Tuy nhiên, nếu chúng ta không có cái nhìn và hiểu biết rõ ràng về niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống, rất có thể niềm vui và hạnh phúc mà chúng ta theo đuổi lại chỉ là hão huyền.
Cảm giác hạnh phúc không phải ai cũng giống nhau, có người dù sống sung túc, có nhiều tiền nhưng vẫn cảm thấy tủi thân, bất hạnh. Vì vậy, chúng ta thường nghe người ta nói rằng một người “trong phúc không biết là phúc”, tình trạng này là do người đó không nhận ra hạnh phúc của chính mình.
Trên thực tế, sự bình an nội tâm và cảm giác hạnh phúc mà chúng ta có được trong cuộc sống không phụ thuộc vào việc chúng ta đang ở đâu, những gì chúng ta có, cũng không phụ thuộc vào những thứ bên ngoài như hoàn cảnh gia đình và học vấn của chúng ta. Chỉ có định hướng giá trị đúng đắn trong cuộc sống, con người mới cảm nhận được hạnh phúc thực sự, nếu thiếu những giá trị đúng đắn trong cuộc sống, con người sẽ mất thăng bằng trong nội tâm khi nhìn thấy những hiện tượng tiêu cực, khó kiềm chế bản thân trước những cám dỗ của cuộc sống, danh vọng và tiền tài, và nhất định dễ dàng bị dẫn dắt lạc lối. Trong cuộc đời, có người vì lòng tham quá độ mà rơi vào vực thẳm tội ác, cuối cùng xa lìa hạnh phúc.
Ngoài ra, để biết cảm nhận hạnh phúc thì nên uống nước nhớ nguồn, biết ơn thì mới biết hạnh phúc. Cảm giác hạnh phúc trong cuộc sống phải đến từ sự làm chủ và thấu hiểu ý nghĩa của cuộc sống thì mới có thể cảm nghiệm được. Ngược lại, dù ở địa vị nào, dù giàu sang hay nghèo hèn, nếu một người không biết yêu thương bản thân, biết chia sẻ yêu thương và cho đi yêu thương, nếu không hiểu được giá trị và ý nghĩa của chính cuộc đời mình, thì thường rất khó sống, khó cảm thấy hạnh phúc. Ngay cả khi thỉnh thoảng anh ta có được một chút hạnh phúc, điều đó cũng chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Ở đời, chỉ khi thật sự biết mình, nhìn rõ lòng mình, không ngừng “lau rửa” lòng mình như một tấm gương sáng, chúng ta mới dần dần nhìn ra khuyết điểm, nhìn ra nhu cầu của mình.
Được là chính mình, tin vào chính mình
Nếu cuộc đời là những chuyến đi thì chìa khóa của hạnh phúc nằm ở chỗ chúng ta có biết buông bỏ, vứt bỏ những tạp niệm và dục vọng trong lòng, biết yêu thương chân chính thì cuộc đời sẽ không xa hạnh phúc. Hạnh phúc là con đường dẫn đến ánh sáng, không phải là thiên đường có cổng, khi bạn nhìn thấy tình yêu và biết ánh sáng của cuộc đời, bạn đang đi trên con đường hạnh phúc.
Có bạn bè là vui, sướng, giận, buồn, đều chia sẻ với người khác. Cô đơn có lúc cũng là hạnh phúc, tận hưởng sự thiền định tĩnh lặng và thanh lọc tâm hồn.
Thịnh vượng là hạnh phúc, được hưởng ân huệ của trời đất; Nghịch cảnh cũng là hạnh phúc, nó được tìm kiếm bằng mồ hôi phấn đấu.
Tuổi trẻ là hạnh phúc, có một ngày mai tốt đẹp hơn và hy vọng; Tuổi chạng vạng cũng là hạnh phúc, có vô số trải nghiệm để nhớ lại. Gặp nhau là hạnh phúc, ở bên nhau cùng vui một đêm là ngọt ngào trăm năm. Chia tay cũng là hạnh phúc. Nỗi đau khi trôi đi và nỗi day dứt nhớ nhung đã trải qua tình cảm của chúng ta. Thật ra, mãn nguyện là hạnh phúc, và nó chỉ là một cảm giác, một cảm giác bình yên.
Hạnh phúc lớn nhất trong cuộc sống là được là chính mình, tin vào chính mình, đi theo trái tim và trực giác của chính mình, không mù quáng chạy theo tín ngưỡng, không mù quáng so sánh.
Người không hiểu mình thì không thể chân chính, chân thành đối đãi với người lại càng không thể. Dung mạo xinh đẹp tuy có thể dễ dàng thu hút sự chú ý của người ta nhưng thường ngắn ngủi hư ảo, chỉ có tấm lòng chân thành mới có thể thực sự lay động lòng người. Dù ngôn từ mạnh mẽ đôi khi thuyết phục được người ta nhất thời nhưng chỉ những hành động chân thành, tử tế xuất phát từ trái tim mới khiến người ta bị thuyết phục.
Không chiếu lệ, không cầu kỳ, mới là chân lý của một con người. Biết khoan dung, tôn trọng và thỏa hiệp là sự chân thành của một người. Đừng đánh mất những nguyên tắc cơ bản của bạn, đừng quên mục đích ban đầu của bạn, chân thành đối mặt với chính mình và đối mặt với mọi thứ bạn gặp phải trong cuộc sống.
Thực tế cho chúng ta biết rằng hạnh phúc là kết quả của việc làm tốt những gì chúng ta nên làm ở thời điểm hiện tại. Hạnh phúc là sự bổ sung của những chi tiết bình thường nhất trong từng mảnh nhỏ của cuộc sống. Khi còn trẻ, hạnh phúc thường là một điều vô cùng quan trọng. Niềm hạnh phúc của tuổi thơ là được ăn những gì mình thích mỗi ngày; được mua đồ chơi yêu thích, được mặc quần áo mới trong ngày Tết, được ăn những món ăn ngon và được bố mẹ lì xì. Khi lớn lên, sự đơn giản là một điều rất hạnh phúc.
Hạnh phúc là nhận được món quà nhỏ nhưng ấm áp từ bạn bè; là “trái ngọt” sau những ngày làm việc vất vả; là được đi mua sắm cùng bạn bè trong những ngày lễ; là được ăn Tết cùng người thân trong gia đình. Hạnh phúc là có một người sẵn sàng lắng nghe mọi vui buồn của bạn; sẵn sàng ôm bạn vào lòng để bạn trút bỏ mọi bất hạnh. Thực ra, chỉ cần chúng ta trải nghiệm và cảm nhận bằng trái tim, từng chút một của cuộc sống quanh ta là hạnh phúc.
Hạnh phúc chưa bao giờ là giàu có và quyền lực, nhưng khi bạn cần nhất, sẽ có người luôn dành cho bạn sự quan tâm và hỗ trợ nồng nhiệt nhất. Khi bạn ốm và nằm trên giường, sẽ có người mang đến cho bạn cốc nước nóng ấm lòng, kịp thời đưa bạn đến bệnh viện, quan tâm chăm sóc tận tình nhất, khiến bạn cảm thấy mình không đơn độc trong cuộc chiến chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo.
Hạnh phúc không cần bạn phải cố ý tìm kiếm nó, cũng không cần bạn phải đi không ngừng. Bạn chỉ cần thấy niềm hạnh phúc mà bạn đạt được trong một số thứ nhất định, ấp ủ nó cẩn thận và nhớ lại khoảng thời gian bạn đã trải qua, mới thấy rằng hạnh phúc thực ra rất đơn giản, luôn ở bên cạnh bạn và không bao giờ rời xa.
Hạnh phúc là trạng thái tinh thần vui vẻ, hài lòng và bình tĩnh. Có người nói cơm ăn áo mặc không cần lo, được người kính trọng, được người phục vụ là hạnh phúc. Một số người nói rằng sự thỏa mãn những ham muốn như thỏa mãn giác quan và hưởng thụ vật chất là hạnh phúc. Thực ra, chế ngự được dục vọng và bằng lòng với hạnh phúc mới là hạnh phúc. Cuộc đời là sinh tồn, giàu nghèo, thăng trầm, thăng trầm vui và buồn, yêu và hận, không ai có thể trốn thoát. Kiềm chế được sự giả dối và an nhiên tự tại là hạnh phúc.
Sống có ý nghĩa
Những người sống có ý nghĩa là khẳng định và theo đuổi giá trị và lý tưởng sống. Cơm ăn áo mặc là để sống, và cuộc sống không chỉ có cơm ăn áo mặc. Trong nhiều trường hợp, việc đạt được hạnh phúc không tương xứng với sự phong phú của đời sống vật chất. Con người với lý tưởng cao cả, giúp đời, thương người, xả thân vì lẽ phải là một loại hạnh phúc. Ham muốn phục vụ xã hội và cống hiến cho người khác cũng là một loại hạnh phúc.
Đằng sau hành vi của mọi người thường được hỗ trợ bởi giá trị và ý nghĩa. Con người hiện tại, dưới áp lực của cuộc sống, đặt câu hỏi về ý nghĩa của cuộc sống sẽ càng khó khăn và mê muội sau những ham muốn vật chất. Vì vậy, hạnh phúc về cơ bản là kiểu sống trong ngôi nhà tinh thần, tuân thủ nguyên tắc đạo đức, khẳng định truyền thống đạo đức và huyết thống văn hóa của dân tộc, đồng thời thực hành và theo đuổi các giá trị cốt lõi của chủ nghĩa xã hội. Như Aristotle đã nói: “Hạnh phúc là một đời sống đạo đức”.
Hạnh phúc khó có thể được mô tả đầy đủ, nó chỉ có thể được trải nghiệm và trải nghiệm càng sâu thì càng khó diễn tả, bởi vì hạnh phúc thực sự không phải là một tập hợp các sự kiện, mà là sự tiếp nối của một trạng thái. Hạnh phúc không phải để người khác nhìn thấy. Điều quan trọng không phải là người khác nói gì. Quan trọng là khi trái tim bạn tràn ngập ánh nắng hạnh phúc. Nói cách khác, hạnh phúc nằm trong tay bạn chứ không phải trong mắt người khác. Hạnh phúc là một cảm giác. Cảm giác này phải dễ chịu, ngọt ngào và vui vẻ.
Hạnh phúc nên là một cảm giác tinh tế sâu thẳm trong trái tim, một cảm giác thực sự của một người. Khi bạn chán nản và bất lực, một nụ cười hay một lời chào của người qua đường sẽ mang lại cho bạn hạnh phúc; hạnh phúc là một vốc nước suối ngọt khi bạn khát; hạnh phúc là chiếc giường lớn êm ái khi bạn kiệt sức; hạnh phúc là sự cô đơn của bạn bỗng gặp một nốt nhạc đơn giản từ xa; hạnh phúc là một nụ cười tử tế sau cơn ác mộng của bạn. Hạnh phúc là một trạng thái của tâm trí. Thực ra, hạnh phúc luôn ở bên ta, quan trọng là làm thế nào để khám phá ra nó, hiểu nó, cảm nhận nó và tạo ra nó.
Hạnh phúc là một loại mãn nguyện trong cuộc sống, chỉ cần bạn cảm thấy hài lòng và vui vẻ thì bạn đã là người hạnh phúc. Hạnh phúc là một loại khả năng, một loại sáng tạo. Cuộc sống là bình đẳng cho tất cả mọi người. Nhưng một số người trên thế giới sẽ cảm thấy hạnh phúc, trong khi những người khác không thể cảm nhận được hoặc cảm nhận không mạnh mẽ. Đó là bởi vì hạnh phúc là một loại khả năng, khả năng biết ơn món quà cuộc sống hiện có, đó là khả năng cảm nhận hạnh phúc và chống lại những cảm xúc xấu, đó là khả năng không ngừng phản ánh khả năng tự hoàn thiện bản thân, là khả năng điều chỉnh sự cân bằng của cơ thể và tinh thần, và là sự cân bằng giữa con người và xã hội.
Hạnh phúc nằm ở việc bạn dùng chính khả năng của mình để tạo ra và cảm nhận bằng trái tim. Hạnh phúc phải do chính mình tạo ra. C.Mác nói: “Hạnh phúc của tôi là của cả nhân loại”, Người lấy đây làm mục tiêu phấn đấu và cống hiến cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng nhân loại và chủ nghĩa cộng sản. Marie Curie, Schubert, Balzac đều là những người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự tiến bộ và văn minh nhân loại.
Không có tiêu chuẩn nào cho hạnh phúc, và cách hiểu về hạnh phúc của mỗi người là khác nhau. Hạnh phúc cũng giống như hàng hóa ngoài chợ, có thật có giả. Hạnh phúc chân thật khiến người ta hoài niệm, nhưng hạnh phúc giả tạo khiến người ta ân hận, đau khổ. Người có bình vàng, thìa bạc, áo đẹp, đồ ăn cao lương mỹ vị chưa chắc đã thấy hạnh phúc. Người mặc áo vá, đi dép cao su, ăn uống đơn sơ chưa hẳn đã là bất hạnh. Một bông hoa hay một giọt nước trên thế gian này có thể trở thành cội nguồn của hạnh phúc. Hạnh phúc chưa bao giờ liên quan gì đến giàu sang hay địa vị. Hạnh phúc của một người nằm trong hạnh phúc của trái tim.
LTS: Ở tuổi 85, GS Nguyễn Lân Dũng gửi tới chuyên đề Tinh hoa Việt bài viết như một tiểu luận, để trả lời câu hỏi “Hạnh phúc là gì?”. Nhận được email của ông, chúng tôi chợt nhớ tới cuộc trò chuyện với giáo sư 2 năm về trước, khi đó ông vừa trở về sau những đợt truyền hóa chất để điều trị căn bệnh ung thư. Cuộc trò chuyện lần đó sau khi in trên Tinh hoa Việt số tháng 7/2021 đã nhận được sự chia sẻ rất lớn của bạn đọc. Trong đó, nhiều người đặc biệt quan tâm đến những lý giải của giáo sư khi đi tìm nguyên nhân vì sao mình bị ung thư…
Sau lần trò chuyện đó, GS Nguyễn Lân Dũng thi thoảng gửi bài tới chuyên đề Tinh hoa Việt. Lần này, khi nhận được bài viết của ông, chúng tôi có hỏi ngược lại một câu hỏi: Với GS, hạnh phúc lớn nhất hiện tại là gì? “Đối với tôi hạnh phúc lớn nhất là đủ sức khỏe để phục vụ được lâu dài”, ông trả lời.