Sấm sét là một hiện tượng thiên nhiên thường thấy, diễn ra ở khắp mọi nơi trên Trái Đất. Hiện tượng này thường xuyên đi liền với những đám mây đen, mưa, bão,… Hãy cùng tìm hiểu quá trình hình thành sấm sét, những mối nguy hiểm. Ngoài ra cần biết thêm các cách phòng tránh khi xảy ra sấm sét, giảm thiểu về thiệt hại người và tài sản.
Sấm sét là hiện tượng gì?
Sấm sét là hình ảnh những tia sáng trên bầu trời khi dông bão. Nhưng thực chất chúng lại không phải là một, chỉ là do quen miệng nên thường gọi vậy. Sét hay tia sét được hiểu là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và mặt đất. Hoặc giữa các đám mây mang các điện tích khác dấu xảy ra sét. Đôi khi hiện tượng này còn xuất hiện trong các trận phun trào núi lửa hay bão bụi (cát).
Tốc độ khi phóng điện trong khí quyển của sét là 36.000km/h. Mức nhiệt của sét có thể đạt tới 30.000 độ C. Mức nhiệt cao gấp 20 lần nhiệt độ cần thiết để biến cát silica thành thủy tinh. Như vậy có thể thấy tốc độ di chuyển của sét siêu nhanh và nhiệt nóng siêu khủng có thể thiêu cháy vật thể chỉ trong chớp mắt.
Sấm hay được gọi quen miệng là sấm sét là âm thanh gây ra bởi tia sét. Tùy thuộc vào khoảng cách và bản chất của những tia chớp mà âm thanh nghe của sấm khác nhau. Bạn có thể nghe tiếng sấm dạng thanh ngắn hoặc dạng âm trầm lớn kéo dài hoặc ngắn. Thường tiếng sấm xuất hiện sau ánh sáng của tia chớp lóe lên.
Sấm sét được hình thành thế nào?
Hiện tượng sấm sét xảy ra khi hai đám mây tích điện trái dấu lại gần nhau, hiệu điện thế giữa chúng có thể lên tới hàng triệu vôn. Giữa hai đám mây xảy ra hiện tượng phóng tia lửa điện và bằng mắt thường quan sát có thể nhìn thấy một tia chớp sáng. Khoảng vài giây sau mới nghe thấy tiếng nổ, đó là sấm. Nguyên nhân do vận tốc ánh sáng nhanh hơn vận tốc của tiếng động nên ta trông thấy tia chớp trước. Khi đám mây dông tích điện bay gần mặt đất tới những khu vực trống trải, gặp một vật có độ cao như cây cối, người cầm cuốc xẻng, cột thu lôi,… thì xảy ra hiện tượng phóng tia lửa điện giữa đám mây và mặt đất. Đó là hiện tượng sét đánh.
Sấm sét có nguy hiểm không?
Sấm thì không nguy hiểm nhưng sét lại rất nguy hiểm. Thực tế cho thấy rất nhiều vụ thiệt hại về tính mạng con người do sét gây ra. Hàng năm vẫn có những vụ tai nạn thương tâm do sét gây nên. Nhiều tài sản nhà cửa, xe cộ, thiết bị điện,… bị phá hủy bởi sét. Sét tạo ra lửa và là nguyên nhân gây ra những vụ cháy rừng ở nhiều quốc gia. Như vậy có thể thấy sét gây hại rất lớn về người và tài sản. Tuy nhiên sét cũng đem lại lợi ích về việc xác định nơi có khoáng sản nhiều. Sét cũng góp phần cải tạo nguồn đất, tăng nguồn sinh trưởng cho cây, tạo ozon cho tầng khí quyển. Hiện nay việc thu thập nguồn năng lượng này để khai thác vẫn chưa có tiến triển.
Cách phòng tránh khi có sấm sét
Sấm sét rất nguy hiểm vậy làm thế nào để đảm bảo an toàn tính mạng khi hiện tượng này xảy ra? Khi trời sắp xảy ra mưa dông có hiện tượng mây đen, không khí lạnh, gió cần lập tức vào nhà trú mưa. Khi ở trong nhà, bạn nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện. Nên tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước. Không nên dùng điện thoại trong hoàn cảnh này, trừ trường hợp rất cần thiết.
Khi có hiện tượng giông lốc nên rút phích cắm ra khỏi ổ điện hoặc ngắt cầu dao điện, để đảm bảo an toàn cho các thiết bị điện. Nên tránh xa các vật dụng điện tử và dây điện ít nhất 1 mét, bởi những vật liệu này có tính chất thu dẫn điện tích. Để giảm thiểu thiệt hại về tài sản, nên lắp đặt các cột thu lôi tại các nhà cao tầng. Nếu bạn đang ở ngoài trời không có chỗ trú ẩn, hãy tránh xa các cây cao, không đứng ở vùng đất trống trải, vứt bỏ những vật kim loại trong người. Hãy đứng chụm chân lại, cúi sát người xuống mặt đất, bịt tai lại. Không nên đứng tập hợp thành từng nhóm trú mưa dưới gốc cây.
Bài viết trên đã giải thích cho bạn biết hiện tượng sấm sét là gì. Đồng thời cũng nêu ra những mối nguy hiểm khi có sấm sét. Để giảm thiểu các tai nạn do hiện tượng này gây ra cần nắm vững những biện pháp phòng tránh.