Chuẩn bị trước khi gặp bác sĩ
Nếu bạn nghĩ mình bị trào ngược axit dạ dày, bạn nên đến cơ sở chuyên khoa để thăm khám. Vì thường thời gian khám bệnh rất ngắn mà bạn có nhiều vấn đề cần hỏi nên bạn cần chuẩn bị thật kĩ.
Dưới đây là một vài thông tin để giúp bạn chuẩn bị trước khi đi khám:
- Khi đặt lịch hẹn khám bạn cần hỏi rõ bạn cần kiêng cữ gì (VD: cần nhịn ăn không? có cần dừng các thuốc đang sử dụng không?…) hoặc cần chuẩn bị gì khác trước khi đi khám không?
- Ghi lại tất cả các triệu chứng mà bạn đang có, kể cả những yếu tố có vẻ không liên quan tới lí do bạn đi khám.
- Ghi lại những thông tin chính về bản thân, bao gồm cả những yếu tố làm bạn căng thẳng hoặc những thay đổi gần đây trong cuộc sống.
- Ghi lại danh sách tất cả các thuốc, vitamin hoặc thuốc bổ bạn đang sử dụng.
- Cân nhắc nên đi cùng một người bạn hoặc một thành viên trong gia đình. Đôi khi việc tiếp thu tất cả các thông tin được cung cấp trong buổi khám bệnh có thể gặp khó khăn. Có thêm một người đi kèm sẽ giúp bạn ghi nhớ những việc mà bạn quên hoặc bỏ sót.
- Viết lại các câu hỏi bạn cần hỏi bác sĩ.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán chứng trào ngược axit dạ dày cần dựa vào:
- Triệu chứng của bạn: bác sĩ có thể chẩn đoán bạn bị trào ngược axit dạ dày dựa vào các cơn ợ nóng thường xuyên và các triệu chứng khác.
- Xét nghiệm theo dõi lượng axit trong thực quản: đo pH thực quản bằng đầu dò sử dụng một dụng cụ để đo axit trong 24 tiếng. Thiết bị này xác định được axit dạ dày trào lên thực quản vào lúc nào trong ngày và trong bao lâu. Một kiểu của thiết bị này là một ống mỏng, dễ uốn cong được luồn từ mũi xuống thực quản. Ống này được kết nối với một máy tính nhỏ đeo ngang hông hoặc với một đai đeo ở vai. Một kiểu máy khác là một cái kẹp nhỏ được đặt trong thực quản trong quá trình nội soi thực quản, đầu dò truyền thông tin tới một máy tính nhỏ đeo bên người. Sau khoảng hai ngày, đầu dò rơi ra ngoài qua phân. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngưng uống thuốc điều trị trào ngược axit để làm xét nghiệm này.
- Nếu bạn bị trào ngược axit dạ dày và bạn sắp phẫu thuật, bạn có thể cần làm thêm các xét nghiệm sau:
- Chụp X-quang đường tiêu hóa phần trên: phương pháp này còn được gọi là chụp X-quang có uống barit. Trong xét nghiệm này bạn phải uống một dung dịch có màu trắng để tráng lớp trong của đường tiêu hóa. Sau đó bạn sẽ được chụp Xquang phần trên của đường tiêu hóa. Lớp tráng màu trắng này giúp bác sĩ nhìn được bóng của thực quản, dạ dày và phần trên của ruột non (tá tràng).
- Nội soi thực quản (dùng một ống mềm dễ uốn cong để nhìn vào thực quản): nội soi thực quản là một cách để kiểm tra trực quan bên trong thực quản và dạ dày của bạn. Trong quá trình nội soi, bác sĩ luồn một ống mỏng, mềm, dễ uốn cong có gắn đèn và một camera xuống cổ họng của bạn. Bác sĩ cũng có thể dùng nội soi thực quản để lấy mẫu sinh thiết cho các xét nghiệm chuyên sâu. Nội soi có giá trị trong việc tìm các biến chứng của bệnh như thực quản Barrett.
- Xét nghiệm đo cử động của thực quản (đo áp lực thực quản): xét nghiệm này đo cử động và áp lực trong thực quản. Xét nghiệm này cần đặt một ống thông từ mũi xuống thực quản của bạn.
Điều trị bệnh
Điều trị ợ nóng và các triệu chứng khác của trào ngược axit dạ dày thường bắt đầu bằng các thuốc không cần kê đơn dùng để kiểm soát axit. Nếu bạn không thấy đỡ hơn sau vài tuần dùng thuốc, bác sĩ có thể đổi phương pháp điều trị khác, bao gồm dùng thuốc và phẫu thuật.
Điều trị ban đầu để kiểm soát ợ nóng
Các thuốc không kê đơn dưới đây có thể giúp kiểm soát chứng ợ nóng, bao gồm:
- Thuốc trung hòa axit: làm giảm triệu chứng nhanh chóng nhưng nó không thể làm lành được phần thực quản bị viêm do axit dạ dày. Dùng quá nhiều thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ như tiêu chảy hoặc táo bón.
- Các thuốc làm giảm tạo axit: các thuốc này không có tác dụng nhanh như thuốc trung hòa axit nhưng làm giảm triệu chứng đáng kể và có thể giảm sự tạo thành axit lên tới 12 tiếng.
- Thuốc ngăn chặn tạo axit và làm lành thực quản: thuốc này mạnh hơn nhóm trên và hỗ trợ chỗ thực quản bị tổn thương lành lại.
Liên lạc với bác sĩ nếu bạn cần phải uống những thuốc trên trong thời gian từ 2 tới 3 tuần hoặc các triệu chứng của bạn không giảm bớt.
Các thuốc được kê đơn
Khi đi khám bệnh, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc sau:
- Thuốc kháng thụ thể H2 (Anti H2)
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI)
Nhìn chung những thuốc này được hấp thu và có tác dụng tốt, nhưng sử dụng trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ gãy xương và thiếu vitamin B12.
- Thuốc tăng cường cơ vòng dưới thực quản: thuốc này có thể làm giảm tần suất giãn cơ vòng dưới của thực quản, do đó làm giảm hiện tượng trào ngược axit dạ dày – thực quản. Thuốc này có ít tác dụng hơn thuốc chẹn bơm proton nhưng nó có thể được dùng trong trường hợp bệnh nặng. Thuốc có tác dụng phụ đáng kể, thường gặp nhất là mệt mỏi hoặc lú lẫn.
Các thuốc điều trị trào ngược axit dạ dày – thực quản thỉnh thoảng được kết hợp với nhau để làm tăng hiệu quả điều trị.
Phẫu thuật và các phương pháp điều trị khác được sử dụng nếu như việc dùng thuốc bị thất bại
Thường chứng trào ngược axit dạ dày – thực quản có thể kiểm soát bằng thuốc. Trong các trường hợp mà thuốc không có tác dụng hoặc bạn muốn tránh việc sử dụng thuốc trong thời gian dài, bác sĩ có thể khuyên bạn chọn các phương pháp điều trị xâm lấn hơn như:
- Phẫu thuật để gia cố cơ vòng thực quản dưới: phẫu thuật này siết chặt cơ vòng dưới thực quản để ngăn chặn sự trào ngược bằng cách buộc phần đầu dạ dày xung quanh phần cuối thực quản. Phẫu thuật này thường được làm qua ngã nội soi, trong đó bác sĩ sẽ đục 3 hoặc 4 lỗ nhỏ ở bụng và đưa các dụng cụ phẫu thuật vào như ống mềm chứa camera nhỏ xíu qua lỗ mở ở bụng.
- Phẫu thuật để siết chặt cơ vòng dưới thực quản (Linx): Linx là một vòng có những hạt nam châm titan nhỏ bọc xung quanh chỗ nối giữa thực quản và dạ dày. Lực hút do nam châm tạo ra giữa các hạt này đủ mạnh để giữ thức ăn không trào ngược lên thực quản qua chỗ nối và đủ lỏng để thức ăn có thể đi từ thực quản xuống dạ dày. Vòng Linx này có thể được gắn vào cơ thể bằng các phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Thiết bị này đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cấp phép và các nghiên cứu ban đầu có vẻ khả quan.
Lưu ý rằng: Hiện nay việc điều trị bệnh trào ngược thực quản không quá khó khăn, chính vì vậy bạn chỉ cần liên hệ với các bác sĩ chuyên khoa và làm theo phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra.