Các nhân tố cơ bản của thị trường là gì? Để quá trình trao đổi, mua bán của chủ thể tham gia được đảm bảo theo quy luật thị trường cần có đầy đủ 5 yếu tố này xuất hiện. Quy trình này sẽ bao gồm các thành phần nào quan trọng, và có sự ảnh hưởng như thế nào đối với quá trình kinh doanh của bạn để có thể tạo ra lợi nhuận? Yếu tố đóng vai trò quyết định tới mọi giao dịch là gì? Bài viết dưới đây của MECI sẽ cung cấp cho bạn tất cả nếu bạn cần thông tin liên quan đến các nhân tố cơ bản của thị trường.
1. Thị trường là gì?
Trước khi tìm hiểu các nhân tố cơ bản của thị trường là gì, chúng ta cần hiểu về khái niệm thị trường. Thị trường được biết đến là nơi một quy trình giao dịch giữa một bên cần mua và một bên cần bán nhằm mục đích mang lại lợi ích cho cả đôi bên, là “địa điểm” có thể thực hiện các giao dịch mua bán, chuyển nhượng, cho thuê hoặc các dịch vụ liên quan khác.
“Địa điểm” ở đây được hiểu là ở bất kỳ không gian, khung cảnh nào mà chỉ cần có các hoạt động giao dịch, trao đổi, không nhất thiết phải gắn với một địa điểm cụ thể.
Theo các tiêu chí khác nhau, thị trường có thể được chia thành các loại như:
- Theo đối tượng giao dịch: thị trường lao động, thị trường điện tử, thị trường dệt may, thị trường nhà đất…
- Theo phạm vi kinh doanh: thị trường sẽ được chia thành thị trường nội địa (thị trường nội địa) và thị trường quốc tế.
2. Các đặc điểm nổi bật của thị trường
Đối với mỗi loại thị trường, dựa trên đặc điểm của từng loại đối tượng giao dịch có những đặc điểm riêng nhất định, nhưng nhìn chung thị trường sẽ có một số đặc điểm cơ bản như:
- Là nơi chủ thể giao dịch, khách thể thực hiện các hoạt động giao dịch, trao đổi theo nhu cầu của các bên.
- Đảm bảo quá trình thực hiện mua bán trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng. Tức là tự nguyện ra quyết định và bày tỏ ý kiến về quyền và lợi ích của chủ thể.
- Thị trường không có sự ổn định lâu dài và là “nơi” luôn biến động vì nhiều lý do.
- Trong thị trường ngày càng mở rộng như hiện nay, thị trường trong nước, thị trường khu vực và thị trường thế giới được liên kết và mở ra mà không bị hạn chế bởi các yếu tố địa lý.
3. Các nhân tố cơ bản của thị trường là gì?
Các nhân tố cơ bản của thị trường là những yếu tố chính cấu thành nên thị trường. Theo nghiên cứu thị trường được hình thành bởi 5 yếu tố chính.
Hàng hóa – yếu tố cốt lõi trong các nhân tố cơ bản của thị trường
Hàng hoá là sản phẩm của lao động được trao đổi hoặc mua bán nhằm thoả mãn những nhu cầu nhất định của con người. Hàng hóa là cốt lõi trong các nhân tố cơ bản của thị trường, bởi nó có thể tồn tại dưới dạng hữu hình hoặc vô hình. Từ khái niệm này, chúng ta có thể kết luận rằng một vật phải thỏa mãn ba yếu tố để trở thành hàng hóa:
- Hàng hóa là sản phẩm của lao động
- Hàng hoá có thể thỏa mãn những nhu cầu nhất định của con người
- Thông qua trao đổi, mua và bán
Vậy giá trị sử dụng của hàng hóa như thế nào khiến hàng hóa trở nên quan trọng trong các nhân tố cơ bản của thị trường? Cụ thể có các dạng dựa trên nhu cầu:
- Các nhu cầu trực tiếp như thực phẩm, quần áo, chỗ ở, phương tiện đi lại,..
- Nhu cầu gián tiếp, chẳng hạn như tư liệu sản xuất,…
Bất kỳ hàng hóa nào cũng có một hoặc nhiều công dụng. Chính tính thực tế này khiến nó trở nên có giá trị sử dụng.
Người bán – điều kiện cần cho quá trình giao dịch trên thị trường
Bán hàng được định nghĩa là quá trình người bán tìm hiểu, tạo ra và điều chỉnh một sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của người mua vì lợi ích của cả hai bên thông qua thị trường. Hơn hết về người bán hàng – nhân tố chủ chốt trong các nhân tố cơ bản của thị trường còn bao gồm các đặc điểm sau:
- Người bán hàng cần tiến hành quy trình tìm kiếm khách hàng tiềm năng, hiểu nhu cầu của họ, trình bày và chứng minh rằng sản phẩm của họ phù hợp với khách hàng, thực hiện các giao dịch mua và bán, giao hàng và thanh toán.
- Người bán phục vụ và giúp đỡ khách hàng với mục tiêu mang lại những gì họ muốn.
- Người bán được xem là nền tảng trong các nhân tố cơ bản của thị trường kinh doanh. Mục đích mà người bán hướng tới là tạo ra một cuộc giao dịch thuận lợi giữa khách hàng và chính họ nhằm trao đổi thành công sản phẩm và đạt được lợi ích.
Trong số đó, còn có thể có các nhà môi giới đóng vai trò trung gian và có chức năng hỗ trợ tư vấn giao dịch. Họ được xem là chủ thể quản lý mà nhà nước ủy quyền thực thi Pháp luật, đơn vị có vai trò điều hành, quản lý và giám sát các giao dịch trên thị trường để đảm bảo các hoạt động được thực hiện theo quy định của pháp luật.
Người mua – yếu tố trung tâm trong các nhân tố cơ bản của thị trường
Khách hàng đóng vai trò trung tâm trong chiến lược tiếp thị khi doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ. Người mua là yếu tố cần thiết trong các nhân tố cơ bản của thị trường. Dựa trên nhu cầu và mong muốn của khách hàng, người bán định giá theo khả năng chi trả của khách hàng và xây dựng phân phối dựa trên vị trí địa lý của khách hàng mục tiêu.
Mục tiêu cuối cùng của người bán là cung cấp giá trị cho khách hàng mục tiêu thông qua sản phẩm, dịch vụ trên thị trường, từ đó tạo ra lợi nhuận cho chính mình. Do đó cần tiến hành một số hoạt động để có khách hàng tiềm năng cho doanh nghiệp:
- Nghiên cứu thị trường: Các doanh nghiệp tiến hành nghiên cứu để xác định số lượng khách hàng hoặc người tiêu dùng có thể đáp ứng nhu cầu của họ, cũng như số lượng và quy mô của các đối thủ cạnh tranh. Thông qua đó đảm bảo khả năng đáp ứng những nhu cầu trên.
- Phân khúc thị trường: Có thể chia thị trường thành nhiều phân khúc khách hàng có chung một hay nhiều đặc điểm.
- Đánh giá phân khúc thị trường: Đánh giá phân khúc thị trường giúp bạn xác định phân khúc nào phù hợp với nguồn lực và mang lại hiệu quả cao cho doanh nghiệp.
- Về khả năng cạnh tranh: Một chỉ số phản ánh mức độ khó khăn từ các đối thủ cạnh tranh cùng phân khúc. Mức độ cạnh tranh càng cao thì cơ hội thành công của doanh nghiệp càng thấp.
- Số lượng nhà cung cấp phù hợp để phục vụ khách hàng trong phân khúc: Càng nhiều nhà cung cấp xuất hiện trong phân khúc, doanh nghiệp càng có nhiều khả năng thành công trong phân khúc và ngược lại.
- Lựa chọn đoạn thị trường làm thị trường mục tiêu: Doanh nghiệp nên cân đối giữa nguồn lực và lợi thế cạnh tranh, đồng thời lựa chọn những phân khúc thị trường có thể mang lại giá trị và lợi ích lớn nhất cho doanh nghiệp.
Nhân tố giá cả trong thị trường kinh doanh
Mức giá cả thị trường sẽ được xác định dựa trên cung và cầu tại thời điểm giao dịch. Các yếu tố tác động lên nhân tố giá cả, một trong các nhân tố cơ bản của thị trường, bao gồm:
- Mối quan hệ giữa cung và cầu hàng hóa thị trường: Nếu cung vượt cầu, giá cả hàng hóa có xu hướng giảm, ngược lại, nếu cầu vượt cung thì giá cả hàng hóa có xu hướng tăng.
- Giá trị của hàng hóa: Giá trị của một hàng hóa bị ảnh hưởng bởi năng suất lao động và mức độ phức tạp của nó. Giá trị của hàng hoá sẽ tỷ lệ thuận với giá cả của hàng hoá, tức là một hàng hoá tốn nhiều thời gian và sức lao động thì giá cả của hàng hoá đó càng cao và ngược lại.
- Giá trị tiền tệ: Giá cả tiền tệ và hàng hóa có quan hệ tỷ lệ nghịch với nhau. Khi giá của một loại tiền tệ tăng lên, một đơn vị tiền tệ mua được ít hàng hóa hơn và ngược lại.
- Tác động của các chính sách kinh tế: Tùy theo chính sách kinh tế của từng nước mà giá cả có thể thay đổi theo từng thời điểm để phù hợp với diễn biến trong nước và thế giới.
- Ảnh hưởng của các mối quan hệ cạnh tranh: Sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp càng nhiều thì giá cả hàng hoá càng giảm và ngược lại.
Tầm quan trọng của yếu tố tiền tệ trong các nhân tố cơ bản của thị trường
Tiền tệ là một loại hàng hóa đặc biệt được tách biệt với tư cách là vật tương đương chung của tất cả các hàng hóa, là biểu hiện giá trị chung, đồng thời tiền thể hiện quan hệ sản xuất giữa những người sản xuất hàng hóa.
Tiền tệ có những đặc điểm riêng và có vai trò nhất định đối với thị trường kinh doanh. Đây là một trong các nhân tố cơ bản của thị trường có khả năng chi phối lớn nhất:
- Khả năng huy động vốn nhanh đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn của công ty và nhà đầu tư.
- Gặp gỡ các nhà đầu tư với nhiều cơ hội giao dịch và phát triển tài chính do tính thanh khoản cao của thị trường.
- Hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế quốc gia thông qua huy động vốn, đầu tư chứng khoán, tiền tệ.
- Đây là một cấu trúc hỗ trợ thanh toán quốc tế, mở rộng hợp tác giữa các quốc gia và tạo điều kiện thuận lợi cho nhân tố hàng hóa.
Tạm kết
Ngày nay, thị trường thực sự được thúc đẩy bởi các mạng công nghệ thông tin như Internet, đã trở thành thị trường lớn nhất và có tính cạnh tranh cao. Các nhân tố cơ bản của thị trường đều có tác động lớn đến số lượng cung và cầu trên thị trường. Hơn hết, ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả của sản phẩm và dịch vụ. Thị trường hình thành một cách tự phát khi hàng hóa và dịch vụ được trao đổi, thị trường cũng có thể hình thành thông qua kế hoạch hoạch định của các cơ quan có thẩm quyền.