VNTN – Ấy là cụm từ được xuất hiện nhiều trên mạng xã hội thời gian gần đây. Cụm từ này chỉ một số người có cách sống mang cái hào nhoáng tốt đẹp bên ngoài phủ lên sự thật xấu xí bên trong. “Phông bạt” lúc này trở thành vật che đậy, giấu giếm, ngụy tạo ra con người khác hẳn. Biểu hiện của “phông bạt” rất đa dạng. Về hình thức: nhan sắc long lanh trong khi thực chất vô cùng bình thường. Về gia thế: đẳng cấp “khủng” trong khi chỉ ở tầng lớp bình dân. Về học thức: đầu có vài quyển sách nhưng luôn “cao đàm khoát luận” không coi ai ra gì. Tóm lại, những gì họ thể hiện khác “một trời một vực” so với những gì bản thân họ có, theo hướng tốt hơn, cao hơn, đẹp hơn rất nhiều.
Thực ra, hướng tới cái tốt, cái đẹp là khát vọng chính đáng của con người. Từ xa xưa, các cụ đã răn con cháu: “Tốt đẹp phô ra, xấu xa đậy lại”, “Hơn nhau tấm áo manh quần/ Thả ra bóc trần ai cũng như ai”… Ý nói, nên đàng hoàng, tươi tốt trước thiên hạ để giữ thể diện, đừng để người khác thương hại vì sự nghèo khó của mình. Với mục đích đó, thì việc “che đậy” không ảnh hưởng gì đến ai, thậm chí còn tôn lên lòng tự trọng của người đó.
Nay sự che đậy đã bị đẩy sang hướng khác.
Ấy là chuyện anh A, chị B đua nhau khoe nhà lầu, xe xịn, du thuyền nghìn tỉ cùng những chuyến du lịch xa xỉ… cuối cùng bị bóc mẽ chỉ là “mượn” hình trên mạng. Những nhan sắc “chim sa cá lặn” phô sự thật trần trụi khi bị lột lớp phấn son và hiệu ứng điện tử. Tiếp tay cho cách sống “phông bạt” ngày càng tinh vi chính là… công nghệ. Một thế giới huyền ảo do máy tính tạo ra sau cú click chuột. Chỉ cần bật ứng dụng chỉnh ảnh đẹp của chiếc điện thoại thông minh thì người nào người nấy da mịn trắng, mắt to tròn, mặt “V line” thon gọn. Chỉ cần góc chụp hợp lý thì xó nhà bừa bộn cũng trở thành bãi biển Hawaii cát trắng như kem cùng gợn sóng biển lăn tăn xanh biếc.
Sẽ chẳng có gì đáng nói nếu người phủ “phông bạt” sang chảnh chỉ để thỏa mãn ước vọng bản thân. Họ chỉ có thể bị coi là “sống ảo” hay “thánh nổ” mua vui thế thôi. Đáng phê phán là không hiếm người đã dùng những thứ giả dối với mục đích lừa thiên hạ. Đánh vào tâm lý chuộng sang giàu, chuộng quyền chức; đánh vào tâm lý tin những điều mắt thấy tai nghe trên… mạng của nhiều người, trên tấm “phông bạt” người ta tô vẽ ra đủ thứ hay ho, bôi lên đó mật mỡ ngon lành. Này là giáo sư bác sĩ nhưng thực chất quảng cáo bán thuốc không đúng chất lượng, khám chữa bệnh rút ruột bệnh nhân; này là mỹ nhân hoa hậu nhưng nằm trong đường dây gái gọi; này là nhà từ thiện giàu lòng nhân ái nhưng ăn chặn tiền cứu trợ người nghèo; này là doanh nhân thành đạt “tiêu tiền quyển” nhưng thực chất đang chiếm dụng vốn của khách hàng. Chưa kể một thủ đoạn “phông bạt” khác không kém phần nham hiểm là “giả nghèo giả khổ” như thu mua đồng nát, bán bánh cuốn sáng nhưng thực chất lại là kẻ cầm đầu đường dây cá độ nghìn tỉ. Trình độ “phông bạt” ngày càng đẩy lên mức nguy hiểm, trở thành lừa đảo, vi phạm pháp luật.
Nhận ra sự việc “phông bạt” và con người “phông bạt” không dễ. Bởi thế nên nhiều người nhận “trái đắng”, thậm chí đánh mất cuộc đời vì dính vào “phông bạt”. Nhưng để không trở thành nạn nhân của “phông bạt” cũng không quá khó. Chỉ cần ta tỉnh táo suy nghĩ, tiếp xúc gần để tìm hiểu sự việc, nhất là không tham món lợi được hứa hẹn thì sẽ tránh được đến 90% những rắc rối do “phông bạt” mang lại.
Quan trọng hơn, là không biến mình thành người có cách sống “phông bạt”. “Cái kim trong bọc lâu ngày cũng lộ”, dù tấm mặt nạ dày đến mấy thì cũng có ngày rơi xuống. Xã hội sẽ yên bình biết bao nếu gồm những con người chân thành, cởi mở và sống là chính họ.
Thái Văn